ADOS-2 - diagnoza spektrum autyzmu

Badanie ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, druga edycja) to jedno z najważniejszych i najdokładniejszych narzędzi wykorzystywanych do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD). Metoda ta opiera się na bezpośredniej obserwacji zachowań komunikacyjnych, społecznych i zabawowych osoby badanej w kontrolowanych warunkach. ADOS-2 jest stosowane zarówno u dzieci, młodzieży, jak i dorosłych, dostarczając specjalistom rzetelnych informacji o funkcjonowaniu i potrzebach diagnostycznych. Dzięki standaryzowanemu protokołowi badanie jest uznawane na całym świecie za bardzo wiarygodne i pomocne przy stawianiu trafnej diagnozy.

Diagnoza ADOS-2


Czym jest badanie ADOS-2?

Badanie ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, druga edycja) to ustandaryzowana skala obserwacyjna, dzięki której specjalista ocenia funkcjonowanie osoby badanej w zakresie interakcji społecznych, komunikacji i wzorców zabawowych. Procedura opiera się na zestawie ustrukturyzowanych zadań i scenariuszy dostosowanych do wieku i poziomu rozwoju uczestnika badania. Dzięki temu diagnoza jest rzetelna i możliwa do porównania na różnych etapach życia oraz w różnych środowiskach klinicznych.

Chłopiec z autyzmem

Kiedy wskazane jest wykonanie badania ADOS-2?

Badanie ADOS-2 jest rekomendowane w sytuacjach, gdy istnieją podejrzenia dotyczące spektrum autyzmu, a w szczególności gdy zaobserwujemy u dziecka lub dorosłego:

  • Trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów społecznych, np. unikanie kontaktu wzrokowego czy wycofanie się z grupy rówieśniczej,
  • Nietypowe sposoby komunikacji – opóźnienia w mowie, ograniczone lub nienaturalne użycie języka,
  • Powtarzające się zachowania i rytuały, sztywne schematy działania,
  • Ograniczone zainteresowania oraz nietypowe reakcje na bodźce sensoryczne.

Badanie warto również wykonać, gdy istnieje potrzeba weryfikacji lub uzupełnienia wcześniejszej diagnozy.

Jak przebiega badanie ADOS-2?

Proces diagnozy ADOS-2 składa się z kilku etapów:

  1. Wywiad wstępny i test ASRS – specjalista rozmawia z opiekunami (lub osobą badaną) w celu zebrania informacji o rozwoju, codziennym funkcjonowaniu oraz dotychczasowych obserwacjach. Dodatkowo rodzic lub opiekun wypełnia kwestionariusz ASRS (Autism Spectrum Rating Scales) – narzędzie wspomagające ocenę zachowań związanych ze spektrum autyzmu,
  2. Sesja obserwacyjna – w spokojnym, dostosowanym do potrzeb otoczeniu przeprowadzane są ustrukturyzowane zadania obserwacyjne dobrane do wieku i poziomu funkcjonowania osoby badanej,

  3. Analiza zachowań – specjalista ocenia reakcje i sposób funkcjonowania w czasie sesji, porównując je z kryteriami diagnostycznymi ASD oraz wynikami kwestionariusza ASRS,

  4. Omówienie wyników – w ciągu 2 tygodni odbywa się spotkanie podsumowujące, na którym przekazywana jest diagnoza oraz zalecenia dotyczące dalszego wsparcia (terapia, edukacja, pogłębiona diagnostyka).

Cały proces jest prowadzony w sposób bezpieczny, z pełnym poszanowaniem komfortu uczestnika.

Co wyróżnia badanie ADOS-2 na tle innych metod diagnostycznych?

ADOS-2 charakteryzuje się kilkoma istotnymi cechami, które odróżniają je od innych metod:

  • Opiera się na bezpośredniej obserwacji zachowań osoby badanej, a nie tylko na wywiadach czy kwestionariuszach, co minimalizuje subiektywność diagnozy,
  • Posiada ustandaryzowany protokół, zapewniający powtarzalność i porównywalność wyników w różnych ośrodkach na całym świecie,
  • Ocenia aktualne kompetencje komunikacyjne, społeczne i zabawowe, a nie tylko historię rozwoju,
  • Wymaga od diagnostów specjalistycznego szkolenia, co gwarantuje wysoką jakość i rzetelność diagnozy.

Dla kogo przeznaczone jest badanie ADOS-2?

Badanie ADOS-2 jest stosowane u osób w każdym wieku — od małych dzieci po dorosłych. Szczególnie przydatne jest:

  • W diagnostyce dzieci i młodzieży z podejrzeniem autyzmu,
  • W ocenie dorosłych, u których istnieje potrzeba potwierdzenia lub wykluczenia ASD,
  • W sytuacjach, gdy konieczne jest szczegółowe zrozumienie profilu funkcjonowania osoby z trudnościami społecznymi i komunikacyjnymi.